Kaya Dolgu Barajın Kullanım Alanları ve Uygulaması

Kaya dolgu barajları, yapının geçirimsiz alanları ile birlikte sıkıştırılmış granül zemin dolgularıdır. Geçirimsiz bir bölge, yağmur suyuna dayanıklı bir alan ve genellikle barajın önemli bir hacmini içeren filtre bölgeli seçilmiş agregalar içermelidirler.

Bu yapılar etkilidir, çünkü nehrin veya rezervuarın gücü, setin çekirdeğini aşağı doğru vurur ve daha sonra barajın sağlam temeline aktarılır. Kil, geçirimsiz malzeme olarak kullanıldığında, baraj kompozit baraj olarak adlandırılabilir.

Geosentetik filtreler iç erozyonu azaltmak için toprak göçünü önlemek için kullanılır. Filtreler, ince taneli toprak parçacıklarının göçünü önlemek için tasarlanmış özel olarak derecelendirilmiş topraklardır. Kaya dolgu barajları deprem hasarlarına karşı dayanıklıdır. Bir kaya dolgu barajının üç ana bileşeni şunlardır:

• Ana kaya dolgusu 
• Geçirimsiz bölge
• Yardımcı destekleyici üyeler

Kaya Dolgu Barajı Özel Hususları

Böyle barajı inşa etmek için görevlendirilmişseniz veya mülkünüze bir taş dolgu barajı oluşturmak istediğinize karar verirseniz, aşağıdaki alanlara dikkat etmeniz önemlidir:

• Durağanlık (Stabilite) kritiktir. Hem temel hem de destekler barajın yaşam döngüsü boyunca sabit kalmalıdır.
• Güvenli çalışmayı sağlamak için sızıntı kontrol edilmelidir. Barajın ilk kullanımından önce sızıntı kontrol önlemleri alınmalıdır.
• Dolu savak, dolgunun üst üste binmesini önleyecek kadar güçlü olmalıdır.
• Rezervuar eğimleri dikkatlice tasarlanmalıdır.

Kaya Dolgu Barajlarının Avantajları

Bir kaya dolgusu barajının en önemli yönlerinden biri, inşa edilmesi çok ekonomik ve ucuz olabilir. Malzemelerin büyük olasılıkla yerel olması muhtemeldir. Bu tür baraj, derin temeller için en iyi koşulları sağlamayan alanlarda da uygun olabilir. Diğer bir önemli avantajı, barajın soğuk koşullara duyarlı alanlarda, ayrıca sıcak ve nemli iklimlerde de planlanabilmesidir. Kaya yerleştirme işlemi hava nedeniyle gecikmeyecek. Bu oldukça hızlı bir işlemdir çünkü sıkıştırma işlemleri havaya bağlı değildir.

Kaya Dolgu Barajı Nasıl Oluşturulur

Bir baraj yapmanın en iyi yolu, malzemeyi kontrollü yerleştirerek ve yükselterek başlamaktır. Çelik tamburlu silindirli kompaktörler kullanılır, böylece sonraki yıllar boyunca çökmeyi azaltmak için malzeme yerine iyi yerleşmiş olur. Bu silindirler ayrıca, yamaçlardaki yüksekten kaya düşmelerinden dolayı malzeme ayrışmasını önlemek için de kullanılabilir.

Baraj yüksekliği, rezervuar alanına girmeden diyaframın arkasına daha fazla kaya eklenerek doğal olarak arttırılabilir. Ana kaya dolgusu kendi ağırlığı ve dengesi için destek sağlarken, suyu tutan membran sızdırmaz bir bölge oluşturur. Bu membran ahşap, beton, çelik, asfalt veya taştan yapılabilir. Baraj daha sonra geçirimsiz yüzü yukarı doğru devam ettirerek su geçirmez hale getirilir.

İşlere başlamadan önce daima yerel şartnamelere göz atın ve su idarelerine danışın.